D1. Meer over het leerplan derde klas

Dik en dun - de lieve oma kookt

Het leerplan van klas 3 (groep5)

In de derde klas bestaat de vertelstof uit de verhalen van het Oude Testament. In deze klas staat het verhaal van de schepping centraal, hoe alles een naam kreeg en hoe de eerste mens Gods verbod overtrad en daardoor verdreven werd uit het paradijs. De kinderen leren dat het Oude Testament streng en onverbiddelijk is. Je hebt te leven naar de wetten die gegeven zijn en als je dat niet doet gaat het mis en draai je zelf voor de gevolgen op.

De kinderen beleven het verblijf in het paradijs en de eenzame tocht door de woestijn mee via deze verhalen. De figuur van Mozes weerspiegelt het drama van deze periode. Hij is de menselijke leider die fouten maakt en ook degene die het volk een geweten geeft in de vorm van de tien geboden.

Op het taalgebied wordt er een begin gemaakt met het onderscheiden van woordsoorten. Spelenderwijs en met beelden uit de vertelstof beleven de kinderen het verschil tussen werkwoorden, zelfstandige naamwoorden en bijvoeglijke naamwoorden. Grammaticale aspecten komen aan de orde; de structuur van de taal en de strenge wetten die zij volgt, worden onder de loep genomen. Woordsoorten worden benoemd. Zelfstandige naamwoorden heten soms nog beeldend 'Adam-woorden' (Adam die de dingen namen geeft). Bijvoeglijke naamwoorden worden wel 'Eva-woorden' genoemd, woorden die meer een gevoel uitdrukken. En dan zijn er de 'Kaïn-woorden': werkwoorden die een handeling uitdrukken.

Daarnaast wordt het verschil tussen open en gesloten lettergrepen geleerd en geoefend.

Wereldoriëntatie

Aan de hand van de ambachtenperiode wordt een beeld opgeroepen hoe mensen, dieren, planten en aarde elkaar nodig hebben. De oude ambachten komen aan bod. De verhalen uit het boekje 'En het werd licht' van Jacob Streit, geeft heel beeldend weer hoe de mensen met zijn omgeving leerde omgaan. In de huizenbouwperiode wordt er verteld over het bouwen van een huis, maar ook meebeleefd hoe andere mensen wonen (leven), vroeger en nu. Duizend-en-één vragen naar het hoe en waarom van de dingen beginnen in het innerlijk van de derdeklasser op te duiken. En ook die ene vraag: weet de meester of juf alle antwoorden? Niet dus. Met al die vragen komt voorgoed een einde aan de dromerige tijd, waarin alles nog vanzelfsprekend is, de paradijselijke staat waar elke levensloop mee begint. Steeds sterker gaan de kinderen ervaren dat de werkelijkheid niet harmonisch is.

Een Vrijeschoolmeester: "Het derde jaar is een beslissend jaar voor de relatie tussen de klas en de leerkracht. De kinderen gaan de autoriteit van de meester op de proef stellen. Hoe teleurgesteld zijn zij als blijkt dat deze de proef niet doorstaat! Je moet als leerkracht in deze fase echt met eigen dingen komen. De kinderen willen zien dat de meester iemand is die je serieus kunt nemen."

De vertelstof in de derde klas bestaat laten de kinderen het verblijf in het paradijs tot en met de eenzame tocht door de woestijn meemaken.

Bronnen: websites van Vrije School De Vijfster Apeldoorn, Meppel, VS den Haag

© Helend opvoeden  2025