Vierde klas 9/10 jaar
Inleiding
Vierde leerjaar vertelstof
De vertelstof van de vierde klas is de Noorse en Germaanse mythologie.
In deze verhalen leeft namelijk sterk de stemming die ook in het kind overheerst: het verloren gaan van de lichtglanzende fantasie (goden) wereld. De moed der helden en goden die strijdend ten onder gaan vindt de sterkste weerklank in de ziel. Voor het eerst kijken mensen kritisch naar de goden en naar elkaar. Zekerheden als goedheid en familieleven vallen weg. De volwassenen vallen van hun voetstuk, hun woorden worden niet zomaar meer voor waar aangenomen. Het ik-gevoel komt naar boven en gaat zich versterken.
Dit geeft een periode met gevoelens van angst, kritiek, eenzaamheid en onzekerheden. Na de godenschemering treedt echter een nieuw tijdperk van verwachting en hoop in; als de oude 'heidense' glans verloren gaat, kan een nieuw licht in de ziel ontstoken worden.
Deze ingrijpende veranderingen in de verhouding ik - buitenwereld vragen om het verbinding zoeken met de echte ik en een nieuwe verbinding met de opvoeder/omgeving. De verhalen en met name de rijm in de Edda werken hier stimulerend op. Hier laat de leerkracht de kinderen mee kennismaken en oefenen. De innerlijke schoonheid van gedichten en verzen wordt ervaren. In de Edda is de rijm wekkend en de oefening hiervan met stem en lichaam vraagt en stimuleert tegenwoordigheid van geest.
Zo wordt de nieuwe 'ik-kracht' door en door geoefend en gaat bij het kind horen. De kinderen leren zich te oriënteren in tijd en ruimte en krijgen zo een bewuste verhouding tot de buitenwereld.
Zo loopt de vertelstof parallel met wat zich in het kind voltrekt: het verlies van een oude wereld en het betreden van een nieuwe en het moeten bouwen op eigen wilskracht. De verhalen van de strijd tussen de goden- en reuzenwereld zijn verhalen van het leven zelf, over list en bedrog, van moed en strijd. Met deze stoere verhalen wordt het 'ik' van de kinderen versterkt.
Vrije School de Vijfster, Apeldoorn
Vrije School de Meander, Nijmegen
Tussen Wodan en Widar
Alice Woutersen-van Weerden
De IJslandse Edda en het verhaal van de mensheid.
In dit boek wordt uitleg gegeven over de achterliggende betekenis van de verhalen uit de Edda, vanuit de antroposofie.
Hier zijn heel veel verhalen te vinden voor alle leeftijden. De sprookjes van Grimm en ook verhalen uit de verschillende mythologieën. Ook al zijn de toneelstukken vaak veel te lang, kan het een indruk geven en de sfeer weergeven wanneer jij het leest. Het kan altijd vereenvoudigd wordt en aangepast worden aan de eigen groepsituatie.
www.bvs-schooladvies.nl/webwinkel/toneelstukken
Hier kun je op leeftijdsgroep of op onderwerp een groot aantal toneelstukken vinden. Uiteraard zijn zij bijna allemaal te lang en ingewikkeld, maar - als basis - kun je daar de verhalen leren kennen en ze misschien zelf tot een wat eenvoudiger toneelstukje verwerken.
© Helend opvoeden 2025
